W Wielkiej Brytanii, Polacy często są uczestnikami różnych zdarzeń, w których dochodzi do kontaktu z policją. Kradzieże, nagłe wypadki, przemoc, zatrzymania. Niestety, bardzo rzadko znamy swoje prawa, wiemy co wolno policji. Nawet w przypadku kłopotów, nie wiemy kiedy mamy się zwrócić o pomoc na posterunek, a kiedy do jakiejś innej instytucji. Poniżej, zostały opisane wybrane sytuacje, nasze prawa, obowiązki lub kompetencje policji w konkretnych przypadkach.

Przemoc domowa. Pod tym pojęciem kryje się przemoc fizyczna, psychiczna, emocjonalna, seksualna, a także ta związana z niezależnością finansową. Może ona dotyczyć każdego z partnerów lub dorosłych członków rodziny. Zwykle doświadczają jej kobiety, ale zdarza się także w drugą stronę, kiedy to mężczyźni stają się ofiarami.


Jeśli w naszym domu dochodzi do przemocy, należy zgłosić to na policję, będą oni w stanie udzielić nam wsparcia. Każdy posterunek policji posiada wykwalifikowaną kadrę, która może pomóc danej ofierze, nawet w kwestiach osobistego bezpieczeństwa, czy tymczasowego zakwaterowania. Istnieje także wiele innych organizacji zajmujących się pomocą w takich wypadkach. Oto kilka z nich:

Womens Aid National Domestic Violence Helpline tel. 08457 023 468

Refuge 24 hour National Crisis Line tel. 0990 995 443

Careline tel. 020 8514 1177

Wales Domestic Abuse Helpline tel. 0808 80 10 800

ManKind Initiative tel. 01823 334 244

Refuge information for men tel. 08444 170 156

Znęcanie się (Bulling). W wypadku wystąpienia przypadków znęcania się nad naszym dzieckiem w szkole, należy skontaktować się w pierwszej kolejności z nauczycielami lub dyrekcją szkoły. Policja nie ma żadnych narzędzi do rozwiązywania takich problemów. Dzieci i młodzież będąca ofiarami znęcania się, może szukać pomocy w organizacjach zewnętrznych takich jak Childline tel. 08001111, Samaritans tel. 08457 90 90 90 lub pod adresem email jo@samaritans.org czy też Kidscape tel. 08451 205 204.

Gwałt. Policja  traktuje bardzo poważnie wszelkie wykroczenia na tle seksualnym, dlatego każdy incydent warto jest złościć do lokalnego oddziału. Ofiara gwałtu ma prawo poprosić o to, by funkcjonariusz, któremu zgłosi szczegóły zajścia był kobietą lub mężczyzną – wedle preferencji. Następnie sprawę przejmują specjalnie wyszkoleni funkcjonariusze, którzy przeprowadzają pogłębiony wywiad i podejmą odpowiednie kroki.

Osoby zaginione. Nie ma jednolitej regulacji, kiedy możemy lub powinniśmy zgłosić zaginięcie. Jeśli sprawa dotyczy dziecka, osoby starszej bądź upośledzonej, policja zaleca zgłoszenie tego jak najszybciej. W innych wypadkach zaleca się podjęcie próby kontaktu przed zawiadomieniem policji.

Istnieje kilka organizacji, które pomagają w przypadkach zaginięć zarówno osobom poszukującym bliskich, jak i zaginionym. Są to miedzy innymi:

-        National Missing Persons Helpline (tel. 0500 700 700, email help@missingpersons.org) – można zgłosić zaginięcie lub powiadomić o zauważeniu osoby zagonionej,

-        Runaway Helpline (tel. 0808 800 7070, email help@runawayhelpline.org.uk) – dla osób poniżej 18 roku życia, które uciekły z domu,

-        Message Home (tel. 0800 700 740, email help@messagehome.org.uk) – dla zagonionych dorosłych, którzy chcą przekazać wiadomość rodzinie.

Kradzież, zatrzymania, rewizja

Zatrzymania. Angielska policja ma prawo zatrzymać w miejscu publicznym dowolną osobę w celu uzyskania wyjaśnień. Podczas takiej kontroli możemy zostać poproszeni o opuszczenie danego terenu lub zapytani czy byliśmy świadkiem zdarzenia, przestępstwa.

Zatrzymania i aresztowania. W większości przypadków Policja może dokonać aresztowania danej osoby, jeśli posiada ważny nakaz aresztowania (arrest warrant), ale są też wyjątki od tej reguły. Policja może dokonać aresztowania bez nakazu jeśli:

-        dana osoba jest w trakcie dokonywania przestępstwa,

-        mają uzasadnione powody podejrzewać, że dana osoba zamierza, popełnić lub popełniła przestępstwo.

Jeśli policja posiada uzasadnione powody, by podejrzewać kogoś, o to iż próbuje popełnić przestępstwo, ale bezsensowne i niepraktyczne wydaje się wystawienie nakazu sądowego, mogą dokonać aresztowania pod warunkiem, że:

-        nie znają i nie mogą uzyskać naszego imienia i nazwiska,

-        myślą, że podaliśmy fałszywe dane osobowe,

-        uzyskali fałszywy lub nie uzyskali od nas przekonującego adresu zamieszkania, pod którym w późniejszym czasie mogliby się skontaktować – jednak w tym przypadku najpierw muszą nas ostrzec i dać nam szansę podania właściwych danych,

-        aresztowanie jest konieczne, by zapobiec obrażeniom na ciele, szkodom cudzej własności, przestępstwom wobec publicznej przyzwoitości,

-        mają uzasadnione powody, by aresztowanie uznać za konieczne w celu ochrony dziecka lub innej bezbronnej osoby.

Policja powinna uciec się do aresztowania tylko wtedy, jeśli ma naprawdę odpowiednie do tego podstawy. Jeśli aresztowanie nastąpiło poza posterunkiem policji, osoba zatrzymana powinna jak najszybciej zostać tam odwieziona.

Standardowo zatrzymanie nie powinno być dłuższe niż 24 godziny, jeśli nie zostanie postawione oskarżenie. Wyjątkiem od tej zasady jest specjalne zezwolenie od komisarza lub jego przełożonych, na przedłużenie zatrzymania, zwykle nie dłużej niż 96 godzin (4 dni). Innym wyjątkiem jest podejrzenie o terroryzm, wtedy przedłużenie zatrzymania może sięgać nawet 28 dni.

Każdy zatrzymany posiada prawo do milczenia, aczkolwiek może ono być wzięte pod uwagę, kiedy zapada decyzja o winie lub niewinności. Zatrzymany ma też prawo do darmowej porady prawnej od dyżurującego prawnika. Jeśli o takową radę poprosi, zostanie połączony z informacją telefoniczną adwokatów. Po wyrażeniu prośby o poradę prawną, zatrzymany ma prawo nie odpowiadać na pytania policji, zanim nie skonsultuje się z prawnikiem. Emigranci mają dodatkowo prawo do poinformowania ambasady swojego kraju o tym, że zostali zatrzymani.

Zatrzymanie przez policję nieletniego. Osoba nieletnia (poniżej 16 roku życia), po zatrzymaniu powinna zostać umieszczona w zabezpieczonym pokoju (lub celi jeśli na posterunku nie ma odpowiedniego pomieszczenia). Następnie policja ustala tożsamość opiekuna/rodzica zatrzymanego nieletniego i wzywa go na komisariat. Opiekun może poprosić o czas "sam na sam" z podopieczny, ale prośba ta może zostać odrzucona.

Rewizja osobista. Policjant chcąc przeprowadzić przeszukanie (rewizję), musi spełnić wiele warunków. Przede wszystkim musi istnieć uzasadniony powód do rewizji. Może nim być wzgląd bezpieczeństwa – prawo angielskie zezwala policji na rewidowanie wszystkich osób w określonym rejonie, w którym nastąpił, lub istnieje podejrzenie że nastąpi, akt przemocy (zamieszki, atak z użyciem broni, zabójstwo) – lub też jeśli istnieje zagrożenie terrorystyczne. Inne okoliczności, w których możemy zostać przeszukani obejmują podejrzenie policji, że posiadamy narkotyki, broń, skradzione przedmioty lub przedmioty służące do dokonania przestępstwa (np. włamania) lub ataku terrorystycznego.

Aby przeszukanie odbyło się zgodnie z prawem, policjant przeprowadzający musi upewnić się, że:

-        rozumiemy, że zostaliśmy zatrzymani do rewizji,

-        na jakiej podstawie będzie ona dokonana (dlaczego, z jakiego paragrafu),

-        podać nam jakie mamy prawa,

-        podać nazwisko rewidującego policjanta, posterunek, na którym pracuje,

-        oraz powiedzieć czego szukają.

Po rewizji, policja musi sporządzić protokół i wręczyć jego kopię rewidowanemu. Jeśli z jakichś powodów (np. pilne wezwanie), przeszukujący policjant nie mógł przekazać nam protokołu, możemy odebrać go na posterunku.

Przeszukując kogoś w miejscu publicznym, policja ma prawo poprosić o zdjęcie odzieży wierzchniej np. kurtki, płaszcza, rękawiczek. Jeśli przeszukujący policjant chce poprosić o zdjęcie innych części odzieży, bądź też odzieży noszonej ze względów religijnych (chusta, turban itp.), musi odbyć się to poza miejscem publicznym np. w policyjnej furgonetce czy specjalnym pokoju na komisariacie itp. Jako zatrzymani, mamy prawo zarządzać, by przeszukania dokonywał policjant tej samej płci.

Podczas sporządzania protokołu rewizji nie mamy obowiązku podawania naszych danych osobowych. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy zostaliśmy aresztowani – wtedy nie mamy wyjścia, musimy podać wszystkie dane.