Wielka Brytania straciła kontrolę nad imigracją. Rząd nie ma pojęcia, ilu imigrantów przekracza ważność wiz

Od ponad pięciu lat Wielka Brytania nie gromadzi danych o osobach, które powinny opuścić kraj, a tego nie zrobiły.

W Wielkiej Brytanii ponownie wraca temat kontroli granicznej i przejrzystości systemu wizowego.

Choć rząd regularnie zapowiada zaostrzenie polityki migracyjnej, okazuje się, że od pięciu i pół roku nie posiada on podstawowych danych o tym, ilu ludzi pozostaje w kraju po wygaśnięciu ich wiz.

Coraz więcej ekspertów podkreśla, że bez rzetelnych informacji nie da się prowadzić skutecznej polityki migracyjnej, a obecna sytuacja budzi więcej pytań niż odpowiedzi.

Sprawa nabrała rozgłosu po rozmowach Sky News z prawnikami imigracyjnymi, którzy nie kryją zaniepokojenia skalą problemu.

Jeden z nich – Harjap Singh Bhangal – ocenia, że liczba potencjalnych „overstayers” może sięgać nawet 400 tysięcy osób w całym kraju.

Rząd nie zna liczby osób przekraczających ważność wiz. Jak do tego doszło?

Prawnik imigracyjny Harjap Singh Bhangal określił sytuację jako „chaos”, podkreślając, że problem wynika z braku skutecznych kontroli wyjazdowych i niesprawnego systemu gromadzenia informacji.

W rozmowie z dziennikarką Sky News powiedział, że „instytucja, w której każdy mur jest popękany”, nie jest w stanie dostarczyć rzetelnych danych, choć są one kluczowe dla oceny skali migracji.

Dane pochodziły z linii lotniczych i innych przewoźników międzynarodowych. Jeśli numer paszportu pojawiał się w systemie przylotów i odlotów, uznawano, że dana osoba wyjechała zgodnie z przepisami. Jeśli nie – trafiała na listę potencjalnych „overstayers”.

Dlaczego system przestał działać?

Po pierwsze, po Brexicie konieczne było objęcie systemem także obywateli UE, którzy wcześniej nie podlegali takim kontrolom.

Po drugie, pandemia COVID-19 zaburzyła dane dotyczące podróży międzynarodowych do tego stopnia, że Home Office uznał dotychczasową metodę za niewiarygodną.

W efekcie zaprzestano publikacji statystyk, a przez lata nie opracowano żadnego nowego narzędzia, które mogłoby zastąpić poprzednie rozwiązanie.

Dotychczasowe dane były niedoskonałe, ale dawały obraz sytuacji

Problemy wynikały m.in. z błędów wprowadzania danych lub sytuacji, gdy ktoś wymieniał paszport podczas pobytu w Wielkiej Brytanii. Dlatego statystyki oznaczano jako „eksperymentalne”, a nie oficjalne. Mimo to pozwalały one zbliżyć się do rzeczywistej skali zjawiska.

W latach 2016–2020 system zidentyfikował ponad 250 tysięcy potencjalnych „overstayers”. Średnio było to 63 tysiące osób rocznie – znacznie więcej niż 190 tysięcy migrantów, którzy od 2018 roku przypłynęli do Wielkiej Brytanii małymi łodziami.

Ważne jednak jest to, że znaczna większość osób przestrzegała zasad – statystyki wskazywały, że aż 96,5% cudzoziemców opuszczało kraj na czas.

Dlaczego dziś nie da się nawet oszacować liczby osób po wygaśnięciu wizy?

Nie wiadomo jednak, ile z tych wiz już wygasło, ilu ich posiadaczy opuściło kraj, a ilu mogło pozostać bez ważnego statusu.

Eksperci podkreślają, że brak przejrzystości utrudnia prowadzenie debaty publicznej i ocenę działań rządu. Dopóki dane nie zostaną przywrócone, kwestia „overstayers” będzie pozostawać w dużej mierze niewiadomą.